In de afgelopen jaren leek het alsof contant geld langzaam maar zeker zou verdwijnen uit het straatbeeld. Steeds meer winkels hingen een bordje ‘pinnen graag’ of zelfs ‘alleen pin’ op de deur, en voor veel bedrijven voelde dat als een logische stap richting de toekomst. Digitale betalingen waren snel, veilig, efficiënt en pasten perfect bij een samenleving die steeds meer online regelde — van het energiecontract tot het verzekeringen vergelijken.
Maar nu komt er een onverwachte koerswijziging. De overheid heeft aangekondigd dat het pin-onlybeleid bijna overal teruggedraaid wordt. En dat is een verandering die veel verder gaat dan alleen een bordje aan de deur. Het raakt ondernemers, consumenten, banken, kwetsbare groepen én de manier waarop het betalingsverkeer in Nederland wordt ingericht.
Wat begon als een stille verschuiving naar digitaal betalen, heeft zich ontwikkeld tot een maatschappelijk debat over toegankelijkheid, inclusiviteit en veiligheid. En precies die vragen zorgen ervoor dat contant geld opnieuw een centrale rol krijgt.
Hoe pin-only de norm werd
Het begon allemaal met gemak: geen gedoe meer met kasverschillen, geen risico op overvallen en geen medewerkers die handmatig moeten tellen. Vooral grote ketens, bioscopen, horecazaken en sportcomplexen schakelden massaal over op alleen pinnen. Zelfs kleine ondernemers volgden, mede omdat digitaal betalen steeds goedkoper werd.
Daarbij kwam de pandemie, waarin contant geld soms werd gezien als onhygiënisch. Daardoor versnelde de trend nog verder.
Maar achter die digitale vooruitgang zat een probleem dat steeds zichtbaarder werd: een grote groep Nederlanders kan niet goed overweg met digitale betaalmiddelen. En dan gaat het niet over ‘geen zin hebben’, maar over echte beperkingen, beperktere digitale kennis of simpelweg angst om fouten te maken.
Meer dan een miljoen Nederlanders lopen vast bij de kassa
Uit meerdere onderzoeken blijkt dat meer dan één miljoen Nederlanders moeite heeft met digitaal betalen. Denk aan:
ouderen die nooit zijn opgegroeid met internetbankieren
mensen met cognitieve beperkingen
consumenten met schulden of bewindvoering
mensen die geen smartphone hebben of het niet kunnen betalen
groepen die contant geld gebruiken om overzicht te houden
Voor hen is digitaal betalen geen gemak, maar een extra drempel. Wat voor de één een simpele handeling is, kan voor de ander stress, schaamte en onzekerheid opleveren.
Het gevolg: mensen die niet kunnen pinnen, konden soms letterlijk geen drankje kopen in de sportkantine, geen kaartje kopen bij een museum of zelfs geen brood meer halen bij een buurtwinkel.
En dat, zegt het kabinet, is “maatschappelijk onacceptabel”.
Waarom contant geld opnieuw verplicht wordt
Vanaf 2027 moeten vrijwel alle fysieke winkels en instellingen opnieuw contant geld accepteren. Het kabinet maakt daarmee duidelijk dat betaalgemak niet ten koste mag gaan van toegankelijkheid.
Ondernemers die nu volledig pin-only zijn, moeten opnieuw:
een kassalade installeren
procedures ontwikkelen voor geldbeheer
medewerkers trainen in omgaan met cash
beveiligingsmaatregelen treffen
Voor kleine ondernemers die net waren overgestapt, voelt dat als een stap terug. Maar voor miljoenen consumenten voelt het als opluchting.
De overheid noemt drie hoofdredenen:
1. Toegankelijkheid en inclusie
Iedere Nederlander moet zelfstandig boodschappen kunnen doen, zonder afhankelijk te zijn van technologie of hulp van anderen.
2. Continuïteit van het betalingsverkeer
Bij een pinstoring, cyberaanval of zelfs een grote stroomstoring is contant geld de enige betrouwbare backup.
3. Vertrouwen in het systeem
Cash geeft gebruikers controle. Je ziet wat je hebt, wat je uitgeeft en hoeveel er overblijft. Vooral mensen die moeite hebben hun financiën te beheren — en die eerder bijvoorbeeld een goedkope lening afsloten om rond te komen — ervaren contant geld als een ankerpunt.
Wanneer ondernemers wél cash mogen weigeren
De nieuwe regels zijn streng, maar niet absoluut. Contant geld mag worden geweigerd:
tussen 22:00 en 06:00 uur
bij onbemande apparaten
bij online bestellingen
bij abonnementen
bij OV-ticketautomaten
bij maaltijdbezorging aan huis
Daarnaast is er een uitzondering op basis van veiligheid. Als er aantoonbaar en acuut risico is op overvallen, mag een onderneming tijdelijk afwijken — maar de drempel hiervoor ligt bewust hoog.
Cash blijft populairder dan veel mensen denken
Hoewel pinnen en mobiel betalen in Nederland dominant zijn, is contant geld nooit verdwenen. Een vijfde van alle betalingen gebeurt nog steeds met biljetten en munten. In de rest van de eurozone ligt dat percentage zelfs boven de 50%.
De reden? Vertrouwen.
Veel mensen hebben behoefte aan grip op hun geld. Contant geld helpt daarbij:
Je ziet wat je uitgeeft
Je houdt automatisch overzicht
Je wordt minder impulsief
Je bent niet afhankelijk van apps
Dat is precies waarom de Europese Centrale Bank benadrukt dat contant geld een blijvende functie moet behouden.
Een nieuwe balans tussen digitaal en fysiek betalen
De terugkeer van contant geld betekent niet dat digitaal betalen wordt ontmoedigd. Integendeel: Nederland blijft één van de meest geavanceerde landen op het gebied van digitale transacties.
Maar de overheid wil voorkomen dat een deel van de bevolking buitenspel komt te staan in een samenleving die steeds sneller digitaliseert.
De boodschap is duidelijk: technologie mag helpen, maar mag nooit bepalen wie kan deelnemen aan het economische verkeer.
Bekijk hier meer info over contant geld
Wat gaat er veranderen voor ondernemers?
De komende jaren moeten veel bedrijven hun processen aanpassen. Dat betekent:
kassalades terugplaatsen
personeel bijscholen
nieuwe interne regels
extra beveiligingsmaatregelen
aanpassingen in administratie
Sommige ondernemers zullen dat zien als een hindernis. Anderen zien het als herstel van normaal klantcontact.
Vooral sectoren die volledig digitaliseerden — sportscholen, horeca, evenementenlocaties — krijgen opnieuw te maken met contant geld.
Maar voor veel consumenten voelt het juist als een verbetering: “Ik kan weer gewoon mijn consumptiebonnetje afrekenen zonder gedoe.”
Conclusie: contant geld verdwijnt niet — het komt sterker terug
De discussie rond het pin-onlybeleid laat zien dat digitale vooruitgang altijd een balans nodig heeft. Wat handig is voor de één, kan een barrière vormen voor de ander. Contant geld is daarin geen ouderwetse gewoonte, maar een essentieel vangnet.
Met de nieuwe regels kiest Nederland voor een betalingsverkeer dat:
toegankelijk is
betrouwbaar blijft bij storingen
iedereen laat meedoen
maatschappelijk draagvlak heeft
De komende jaren zal blijken hoe winkels en consumenten zich aanpassen, maar één ding staat vast: contant geld krijgt opnieuw een vaste, beschermde en belangrijke plek in onze samenleving.
